Przedmiotem diagnozy są trudności i niepowodzenia ucznia w procesie nabywania wiadomości i umiejętności szkolnych, ich przyczyny oraz ujemne konsekwencje dla rozwoju. Diagnoza specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu powinna składać się z elementów oceniających zarówno rozwój intelektualny, jak i sprawność funkcji percepcyjno-motorycznych oraz oceny umiejętności szkolnych. Postawienie diagnozy wymaga zebrania wielu danych oraz ich opracowania przez specjalistę.